Werf de Hoop

Na de ingrijpende restauratie in 1974 was Scheepstimmerwerf ‘De Hoop’ weer aan een volgende grote opknapbeurt toe. Deze omvangrijke renovatie en restauratie van het woonhuis en de werf heeft plaatsgevonden in 2022 en 2023. Op 22 september 2023 wordt de oplevering hiervan feestelijk gevierd.

Tevens hebben de afgelopen jaren aangetoond dat de werf niet langer kon worden uitgebaat voor de bouw en renovatie door een werfbaas op commerciële basis. Het behoud van het authentieke karakter en de beschikbaarheid voor culturele activiteiten stonden hiermee op gespannen voet. De werf wordt nu beheerd door de bewoners van het woonhuis op de werf en bouw en onderhoud van houten schepen vindt plaats met als primair doel het in stand houden van het immateriële erfgoed. Het ambacht staat hierbij centraal. Daarnaast staat de scheepstimmerwerf open voor culturele activiteiten die verwant zijn aan de functie van de werf, zoals het faciliteren van de Jonge Vissers en de visserijdagen met de Strontrace als belangrijke publiekstrekker.

Scheepstimmerwerf ‘De Hoop’ beschikt over een expositieruimte die de bezoeker inzicht geeft in de rijke historie van de werf. De ruimte kijkt uit op de binnenruimte van de timmerwerf. Hierdoor is het mogelijk om de werkzaamheden die in de werf plaatsvinden te bezichtigen.

In 1694 kreeg Juntien Reinders van het Workumer stadsbestuur toestemming om op de Rippertspoel, een stukje land naast de zeesluis, een werf te beginnen. Op een situatieschets van het havengebied en sluis is goed te zien dat in 1710 op de bewuste plek een werf is gevestigd. De huidige timmerschuur stamt uit 1784 en het woonhuis uit 1860. Het onlangs uitgevoerde dendrochronologisch onderzoek  aan de binten van de timmerschuur bevestigt deze hypothese. Het hout van de gebintbalken is afkomstig uit Letland en is gekapt in 1780. Scheepsbouw was aan het begin van de 18e eeuw ‘booming business’, maar tijdens en na de Vierde Engelse Oorlog (1780–1784)  raakte deze tak van nijverheid in verval. De nieuwe timmerloods kwam dus eigenlijk te laat.

De Franse Tijd 1795–1814 betekende vrijwel de ondergang van de bouw van zeegaande schepen in Friesland. In de 19e eeuw was de werf nog wel in bedrijf, maar hoopgevend was het allemaal niet. In 1890 kocht Ulbe Zwolsman het bedrijf en hij begint met nieuwe elan schepen te bouwen. Blazers en aken voor de Texelse en Wieringer vissers. Voor het vissen op de Waddenzee. De schepen werden daar treffend ‘Workumer aken’  genoemd. Een van die toen gebouwde schepen is een aantal jaren geleden in Workum gerestaureerd: De TX11 van het Zuiderzee Museum. Na 1940 raakte de werf in verval. Zoon Evert Zwolsman was geen scheepsbouwer maar een muzikant. Hij verkocht de werf echter niet en bleef er wonen tot zijn dood in 1974.